HAYVAN HAKLARI TARİHİ

Çanakkale Savaşlarında

Çanakkale savaşları sırasında cepheden çekilen fotoğrafının sol baş tarafında bulunan hayvan köpek değil bir geyiktir.

Savaşın tüm yokluğuna rağmen ( sınırlı yemek –içecek- cephane – bol sinek ) arasında askerlerimiz asla bu geyiği kesip yemeye bile kıyamamıştır. Fotoğraftaki askerlerimizin tamamı ise bu fotoğraf çekildikten çok kısa süre sonra şehit olmuştur..
Bu bilgi , geçtiğimiz yıllarda 18 Mart ve 25 Nisan ’ı anma tarihlerinde Çanakkaleye yapmış olduğumuz gezi sırasında birinci derecede bölgeyi bilen rehberler tarafından anlatılmıştı.

Burada gördüğünüz fotoğrafın kendisi şu anda Çanakkale’deki deniz müzesinde bulunmaktadır. Müze askeri rehber eşliğinde gezilmektedir . Bu fotoğrafın önüne gelindiğinde aynı bilgiler tekrar anlatılmaktadır.

Savaş meydanında bile insanların hayvanları ile beraber diz dize koyun koyuna olmaları ise olayın ayrı bir duygusal boyutudur. ( Kaldıki , Kurtuluş Savaşında bu defa kağnılarımız ön plana geçmiştir.)

Bu fotoğrafı gören herkesin bilgisi olsun diye açıklama yapmakta paylaşırken de eksik bilgi olmasın diye anlatmakta fayda gördük

https://www.haytap.org/tr/nakkale-savan-bir-fotonlam

Çanakkale’de 17. Alay Komutanı Yarbay Hasan Bey, askerleriyle birlikte ilerliyordu.. Ve bu vaziyette Kilitbahir köyünün ortasındaki meydan çeşmesine kadar geldiler.. Çeşmenin önündeki Hasan Beyin dikkatini birşey çekmişti.. Üzeri yara bere içerisinde ve tüyleri dökülmüş bir köpek su içmek için çeşmeye yanaşmaya çalışıyor, onun bu perişan halini görenler taş atarak köpeği çeşmeden kovuyorlardı..

Hasan Bey bu duruma çok üzüldü, atından indi köpeğin üzerindeki yaralara aldırmadan onu kucağına aldı ve çeşmenin yanına götürdü.. Hayvana su içirdi, yaralarını temizledi. Ardından karnını doyurdu ve köpeği alarak yoluna devam etti. O günden sonra köpeği yanından ayırmadı Hasan Bey! Adını da Canberk koymuştu. Canberk kısa zamanda tüm Mehmetçiklerin dostu olmuştu. Türk askerleriyle siperden sipere atlıyor!.. Tüyleri yeniden çıkmış, yaraları ise tamamen iyileşmişti. Askerler soruyorlardı Hasan Bey’e; “Komutanım, bu köpeğe neden bu kadar alaka gösteriyorsunuz?”

Yanıt olarak “Yüce Allah’ın Kıyamette bu köpeğe neden merhamet etmedin, demesinden korkuyorum!” dedi.

İşte Hasan Bey böylesi biriydi.

Bölgedeki savaş olanca şiddetiyle sürüyordu. Yine siper savaşlarının birinde tarih 11 Temmuz’u gösteriyordu ve bizim Mehmetler, Fransızları püskürtmüşlerdi! Savaş alanı Fransız askerlerinin cesetleriyle doluydu.. Ama biz de zayiat vermiştik.. Mehmetçiklerimiz bir yandan ölen arkadaşlarının defin işleriyle uğraşıyor, diğer yandan ise yaralılara yardım ediyorlardı. Hasan Yarbay’da olayın tam ortasında askerledine direktifler veriyordu. O sırada bir Fransız askerinin yerde kıpırdadığını gördü! Askerin yaralı olduğunu düşündü. Yardım etmek için Fransız askerin üzerine eğildi ki, ölü taklidi yapan asker, sakladığı hançeri Hasan Bey’in göğsüne sapladı. Hasan Bey bir anda sarsıldı ve yere yığıldı. Yarasından oluk gibi kan akıyordu. Herşey aniden olup bitmişti. Yanına koşup gelen askerlerine fısıltı halinde şu sözleri söyledi; “Allah şahidimdir ki, bu Fransız’a iyilik etmek için yaklaştım!”

O an uzaklardan acı bir havlama sesi duyuldu. Canberk olanca hızıyla koşup koşup geldi ve velinimetinin yanına çöktü. Sahibinin ellerini yalıyor, adeta kalkması için yalvarıyordu...

Yarbay Hasan Bey’in gözleri buğulanmış, çehresi solmaya başlamıştı.. Birden, silkinir gibi oldu ve yanındakilere; “Beni ayağa kaldırınız” dedi. Askerleri onu yavaşça ayağa kaldırdılar. Üstü başı kan içinde olan ve son anlarını yaşayan Yarbay Hasan Bey'in yüzünde derin bir tebessüm oluşmuştu...

Ve ardından olduğu yere yığılarak ruhunu teslım etmiştir.

Bunun gören mehmetçıkler yarbayın ustune Türk bayrağını orterler.Köpeği Canberk de bayragın altına yarbay Hasan’nın ayak ucuna yatar ve bir süre sonra askerler Yarbay Hasan’ı defnetmek için gelirler bayrağı kaldırdıklarında kopeği Canberk’i kaldırmak ısterler ama bır turlu bunu başaramazlar. Aradan bıraz zaman gectıkten sonra Canberk de ölecektir.

Yarbay Hasan’ defnettıkten sonra köpeği Canberk’i de ayak ucuna defnederler.

https://www.haytap.org/tr/canakkalede-17-alay-komutan-yarbay-hasan-bey-ve-koepei-canberk

 

https://www.haytap.org/tr/canakkalede-17-alay-komutan-yarbay-hasan-bey-ve-koepei-canberk

Çanakkale Savaşları Sonrası

Zafer kazanmış bir komutanın şu müthiş sözleri dünya tarihinde başka hangi komutan tarafından bir benzeri söylenebilmiştir. Bundan daha barışçıl , bundan daha duygusal , bu cümlelerden daha akıl dolu bir söylem var mıdır ?

" Bu memleketin toprakları üzerinde kanlarını döken kahramanlar! Burada bir dost toprağındasınız. Huzur ve sükun içinde uyuyunuz.

Uzak diyarlardan evlatlarını savaşa gönderen analar, gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır, huzur içinde rahat uyuyacaklardır.

Onlar bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim çocuklarımız olmuştur..."

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK - 1934

Those heroes that shed their blood
and lost their lives..
you are now lying in the soil of a friendly country.
Therefore rest in peace.
There is no difference between the Johnnies
and the Mehmets to us where they lie side by side
here in this country of ours.
You the mothers
who sent their sons from far away countries
wipe away your tears.
Your sons are now living in our bosom
and are in peace.
Having lost their lives on this land they have
become our sons as well

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

1934
https://www.haytap.org/tr/-duenya-lider-goersuen-